Sağlığa zarar verebilecek derecede yetersiz ya da aşırı yemek yeme davranışıdır. Yeme bozukluğu olan kişinin bedeni, duygusal ve sosyal hayatı yeme davranışındaki anormallikler nedeniyle zarar görür. Kişinin, günlük yaşamı yeme biçimini değil, yeme biçimi günlük yaşamını etkiler.

Beslenme ve yeme bozuklukları;

• Pika
• Geri çıkarma (geviş getirme) bozukluğu
• Kaçıngan/kısıtlı yiyecek alımı bozukluğu
• Anoreksiya nervoza
• Blumiya nervoza
• Tıkınırcasına yeme bozukluğu
• Tanımlanmış diğer bir beslenme ve yeme bozukluğu
• Tanımlanmamış beslenme ve yeme bozukluğu olarak değerlendirilmektedir.

Pika

Kişinin en az bir ay süreyle,  besin olmayan bir maddeyi (kağıt, saç, boya, sabun, kül, kil vb.) tüketmesidir. Besleyici değeri olmayan ve besin olmayan maddeleri yeme tutumu, kişinin gelişimsel düzeyi ile uyumlu değildir. Çocuklarda daha sık olmakla beraber, yetişkinlerde de görülebilmektedir.

Geri Çıkarma  Bozukluğu

Kişinin sık sık, en az bir ay süre ile yediği yemeği geri çıkarması durumudur. Çıkarılan yiyecekler yeniden çiğnenebilir, yeniden yutulabilir ya da dışarı tükürülebilir. Sık sık geri çıkarma, eşlik eden bir mide-bağırsak hastalığına ya da başka bir sağlık durumuna (reflü, pilor stenızu vb) bağlı gelişmez.

Kaçıngan / Kısıtlı Yiyecek Alımı Bozukluğu

Belirgin kilo kaybı, belirgin kilo eksikliği ya da tüp yardımıyla beslenmeye, ağızdan besin destekçilerine bağlı kalma halidir. Buna bağlı kişide ruhsal -toplumsal işlevsellik belirgin düzeyde düşer.

Bulimiya Nervoza  

Kişi yemek yemeyi durduramadığını söyler. Yineleyici tıkınırcasına yeme dönemlerinin olması ve benzer sürede çoğu kişinin yiyebileceğinden açık ara daha çok yiyeceği yemesi ve bu dönem sırasında yemek yemeyle ilgili denetimin kalktığı duygusu olmasıdır.

Kişinin kilo almaktan sakınmak için kendi kendini kusturma, bağırsak çalıştıran (laksatif), idrar söktürücü (diüretik)ilaçları ya da diğer ilaçları yanlış yere kullanma, neredeyse hiç yememe ya da aşırı spor halidir. Tıkınırcasına yeme atağı ve diğer bahsedilen davranışların her ikisinin de üç ay içinde en az haftada bir kez olması blumiya nervoza tanı ölçütü için değerlendirme kriteridir.

Bulimiya nervoza, bulimiya veya yeme-kusma bağımlılığından etkilenen kişiler genellikle normal kilodadır, atletik görünürler ve çok sağlıklı besleniyor gibi görünürler. Bulimiya, diğer yeme bozukluklarına göre vücut ağırlığına göre daha az fark edilir. Etkilenenler düzenli, kontrol edilemeyen tıkınırcasına yemek yemekten muzdariptir. Tıkınırcasına yemek yedikten sonra kilo alma korkusuyla kilo azaltıcı önlemler alırlar. Etkilenenler genellikle çok kontrollü yiyecekler yedikleri ve çok fazla spor yaptıkları aşamalar ile aşerme ve kusma ataklarının olduğu aşamalar arasında gidip gelirler. Ek olarak, etkilenenler görünüşlerine çok bağlıdır. Ayrıca utanç, iğrenme ve suçluluk duyguları da sıklıkla rol oynar. Tıkınırcasına yeme, korku, hayal kırıklığı veya öfke gibi istenmeyen duyguları düzenlemeye hizmet eder.

Anoreksiya Nervoza

Kişinin kilo almaktan ya da şişmanlamaktan çok korkması ya da belirgin bir biçimde düşük vücut ağırlığında olmasına karşın kişinin, kilo almayı güçleştiren davranışlarda bulunmasıdır. Kişinin vücut ağırlığını ya da biçimini nasıl algıladığı ile ilgili bir bozukluk vardır. Kişi kendini değerlendirirken vücut ağırlığına ve biçimine yersiz bir anlam yükler  ya da düşük vücut ağırlığının önemini hiçbir zaman kavrayamaz.

Etkilenen insanlar zayıf olmalarına rağmen kendilerini çok şişman hissederler. Organ hasarı, osteoporoz ve kısırlık genellikle anoreksiyanın sonucudur. Bu, anoreksiyayı ölümcül hastalıklarından biri yapar. Terapi her zaman gereklidir. Birçok hasta, hastalığa ilişkin içgörü eksikliği nedeniyle tedaviyi reddeder.

Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu

Yineleyici tıkınırcasına yeme dönemlerinin üç ay içerisinde, haftada en az bir kez olmasıdır. Kişinin benzer koşullarda ve benzer sürede, çoğu kişinin yiyebileceğinden açık ara daha çok yiyeceği yemesidir. Normalden  hızlı yeme, rahatsızlık verecek düzeyde tokluk hissedene kadar yeme, bedensel açlık hissetmiyorken yeme ve ne denli yediğinden utandığı için kendi başına yeme ve sonrasında yoğun suçluluk duygusu hissetme hali sıkça eşik etmektedir. Tıkınırcasına yemeye, bulimiya nervoza olduğu gibi uygunsuz ödünleyici davranışlar eşlik etmez bu nedenle aşırı kilolu olmak tipik bir sonuçtur. Bu da diyabet  hastalığına davetiye çıkarmaktadır.

Tanımlanmış Diğer Beslenme ve Yeme Bozuklukları

Gece Yemek Yeme Bozukluğu

Uykudan uyanarak yemek yeme ya da akşam yemeğinden sonra aşırı yiyecek tüketme ile kendini gösteren, yineleyen gece yemek yeme ataklarıdır.

Tanımlanmamış Beslenme ve Yeme Bozukluğu

Klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da işlevsellik alanlarında işlevsellikten düşmeye neden olan ancak beslenme ve yeme bozuklukları tanı kümesinde herhangi birinin tanısı için tanı ölçütlerini tam karşılamayan bir kategoridir

                      YEME BOZUKLUĞU TEDAVİSİ

Yeme bozukluklarının kesin bir ilaç tedavisi yoktur, ilaçlar daha çok yardımcı durumdadır ve fiziki semptomların tedavisinde kullanılır. İlaç tedavisinin psikoterapi ile birlikte uygulanması gerekir. Yeme bozuklukları ve beslenme tedavisipsikoterapiyi zorunlu kılar. Psikoterapi yeme bozukluklarının tedavisinde vazgeçilmezdir, terapiye hastaların ailelerinin de doğru bir şekilde katılmasında büyük bir rol oynar, ailelerin iş birliğinde bulunması ve hastaya destek olması tedavide büyük önem taşır.